دکتر محمد‌هادی هادیزاده

چگونه بر افسردگی خود غلبه کنیم؟

  • دکتر محمد‌هادی هادیزاده

هر سال میلیونها نفر از نوعی افسردگی رنج می برند. طبق تخمین پژوهشگران، یک سوم مردم در بخشی از عمرشان از افسردگی رنج می برند. گرچه افسردگی به طور متوسط حدود ۶ ماه طول می کشد، اما علائم افسردگی شدید سالها باقی می ماند. بعضی از افراد افسرده برای نجات از ناراحتی به فکر خودکشی می افتند. با در نظر گرفتن تعداد افراد افسرده، طول زمان افسردگی و ناتوانی حاصل از آن، روشهای مقابله با افسردگی، مهم هستند. این مقاله برای درمان و مقابله با افسردگی چند راه معرفی می کند. 

یکی از روشهای متداول درمان افسردگی، استفاده از دارو است. داروهای متفاوت، اثرات متفاوتی در افراد متفاوت دارند. ممکن است دارویی برای یک شخص موثر باشد، ولی هیچ اثری بر روی شخص دیگری نداشته باشد.

هر دارویی اثرات جانبی متفاوتی دارد که عبارتند از: خشکی دهان، تهوع، دلشوره، بی خوابی، سر گیجه، بی تفاوتی، ضربان شدید قلب، و سردرد. معمولاً این اثرات جانبی چند هفته بعد از اینکه بدن به دارو عادت کرد، محو می شوند. به مصرف کننندگان این داروها توصیه می شود از کمترین مقدار دارو با افزایش خیلی کم، به مرور زمان، شروع کنند تا حالشان بهتر شود. ممکن است مصرف داروهای ضد افسردگی چندین هفته طول بکشد تا نتایج مثبت بروز کنند. 

داروی ضد افسردگی باید به وسیله یک روان پزشک تجویز و تحت نظر وی مصرف شود. اگر دارویی نامرتب یا به مقدار نادرست مصرف شود، ممکن است اثر نکند یا باعث عوارض جانبی شود.
زمانی که داروی مناسب با مقدار موثر مشخص شد، مصرف آن معمولاً تا ۶ ماه ادامه می یابد. اما بعضی افراد به زمان بیشتری نیاز دارند. شخص باید به طور مرتب پزشک معالجش را ببیند تا اثر دارو کنترل شود. هرگز نباید داروی ضد افسردگی را ناگهانی ترک کرد، زیرا این کار باعث عکس العمل های شدید بدن می شود.

برخلاف باور عمومی، داروهای ضد افسردگی، اعتیاد آور نیستند. در بسیاری از انواع افسردگی، انتقالات عصبی مغز از تعادل خارج می شوند و برای بهبود آن، مصرف دارو الزامی است. این داروها به طور معجزه آسا افسردگی را معالجه نمی کنند، در عوض سطح فعالیت شخص را تا حدی افزایش می دهند که درمانهای دیگر مانند مشاوره مفید واقع شوند. 

مشاوره روش متداول دیگر برای درمان افسردگی است. بیشتر مواقع، دارو و روان درمانی برای نتایج بهتر به طور همزمان استفاده می شوند. روان درمانی، ملاقات با یک متخصص به صورت مرتب است تا دلایل افسردگی مشخص شوند، و افکار منفی شخص عوض شده و فرد مشغول فعالیتهایی شود که زندگی سالمتری داشته باشد. بیشتر افراد افسرده درباره خودشان افکار منفی دارند. روان شناس به چنین افرادی کمک می کند تا عوامل منفی را شناسایی و آنها را با افکار مثبت عوض کنند تا دنیا را به نحو دیگری ببینند.

روان درمانی گروهی، روش دیگری برای معالجه افراد مبتلا به افسردگی است. این روش درمانی، وابستگی به یک گروه مشابه، و امکان تبادل عقاید و احساسات را فراهم می آورد. معمولاً چنین گروهی به وسیله یک مشاور متخصص اداره می شود. تعداد افراد در یک گروه و رده سنی آنها، و همچنین تعداد و طول زمان جلسات بر طبق نظر روان شناس متفاوت است.

برخی از اشخاص توانسته اند با خواندن کتابهای مناسب، افسردگی خود را معالجه کنند، ولی خواننده قبل از استفاده این کتابها باید از صلاحیت نویسندگان آن مطمئن شود. با این حال اگر افسردگی، شدید یا طولانی مدت باشد، تنها با خواندن چند کتاب درمان نخواهد شد.

نمی توانیم مغز را از بدن جدا و آن را جداگانه معالجه کنیم. تمام ابعاد زندگی یک شخص باید مورد آزمایش قرار گیرد. برای مثال، مصرف مقدار خیلی زیاد کافئین یا عادات غذایی نامناسب می توانند عوامل مؤثر در افسردگی فرد باشند. نوشیدنی های الکلی و سیگار کشیدن از عوامل افسردگی هستند. محدود کردن مقدار غذا در روحیه و سلامت روانی شخص اثر منفی می گذارد. زیرا غذا برای انجام فعالیتهای مغزی و بدنی لازم و ضروری است. بنابراین، داشتن یک برنامه تغذیه سالم و نه یک رژیم غذایی برای لاغری، می تواند به درمان افسردگی کمک کند.

کمبود ورزش هم از عوامل افسردگی است. ورزش منظم باعث می شود که مغز هورمون های اندورفین (endorphins) و مواد شیمیایی دیگری ترشح کند که به طور طبیعی به روحیه بهتر کمک می کنند. لازم نیست روزی ۲۰ کیلومتر بدوید یا روزی ۶  ساعت وزنه برداری کنید تا از مزایای ورزش بهره ببرید. فقط چهار روز در هفته و هر بار به طور سریع نیم ساعت پیاده روی کنید تا با افسردگی مبارزه کنید.

از نظر بعضی افراد، مراجعه به متخصصان یا مصرف دارو غیر قابل تصور است. چنین طرز فکری فقط باعث شدت افسردگی می شود. ولی این به آن معنی نیست که شخص نمی تواند کاری برای خودش انجام دهد. 

مثبت فکر کردن همانند موسیقی، نیرو بخش و مفید است. صحبت نکردن با افراد منفی باف، کمک خواستن از افراد پشتیبان، مرخصی گرفتن، و حتی استعفا دادن از شغل نامناسب، به معالجه افسردگی کمک می کند. برخی از روشهای درمان افسردگی توسط خود بیمار عبارتند از: نوشتن فهرستی از اهداف همراه با فعالیتها و مراحل مورد نیاز برای دستیابی به آنها، انجام کارهای هنری، پرسیدن نکات مثبت خود از دیگران، و انجام فعالیتهایی که در گذشته برای وی لذت بخش بوده است. در ضمن، تمرین تنفس عمیق کردن، نگاهی به موفقیتهای گذشته و تماشای فیلم یا نمایشهای خنده دار هم سودمند است.

افسردگی ممکن است یک یا مجموعه ای از چند عامل داشته باشد و به شکلهای متفاوتی بروز می کند. معمولاً افسردگی باعث غیرفعال بودن شخص می شود. شخص نمی تواند راه حلی پیدا کند. تنها کاری که باید انجام دهید، برداشتن قدم اول است، چون فقط خود شما مسئول سلامتی خودتان هستید. قبل از افسردگی، زندگی بود و بعد از افسردگی، زندگی بهتری در پیش است. اگر یک روش مفید واقع نمی شود، از روش دیگری استفاده کنید و همین طور ادامه دهید تا یک روش مؤثر واقع شود. به خاطر داشته باشید که نباید اجازه دهید افسردگی بر شما غلبه کند. زندگیتان را تحت کنترل در آورید و بر افسردگی خود پیروز شوید.

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *